Sağlık hizmeti ile ilgili tartışmalar süregelmektedir. Hemen her ülke daha iyi bir sağlık hizmeti sunabilmek ve son zamanlarda da toplumun sağlıklı kalmasını sağlayabilmek için yeni arayışlar içine girmektedir. Bu çalışmalar birbirini etkilemekte, her yeni rapor benzer sorunları olan veya olmayan diğer ülkelerin ilgisini çekmektedir.
Konu ile ilgili son rapor 21 Mart 2017 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’nde yayınlandı; “Vital Directions for Health and Health Care: Priorities from a National Academy of Medicine Initiative”! Eski adı ile Institute of Medicine (IoM), yeni adı ile National Academy of Medicine (NAM) tarafından hazırlanan rapor oldukça ilgi çeken konulara değiniyor.
Rapor ABD sağlık sistemindeki fırsatları ve zorlayan faktörleri gözden geçirerek, kişilerin ve toplumun sağlık düzeyini iyileştirmek ve sağlıklı bir yaşam sürdürmelerini sağlamak amacı ile hazırlanmıştır.
NAM bu raporu hazırlarken IoM ve NAM’ın daha önce yayınlamış olduğu 19 rapordan yararlandığını belirtmektedir. Bu raporlara dayanarak, ABD sağlık sisteminde yapısal yetersizliklerle birlikte kabul edilemeyecek bir maliyet ve bütünleşmeden uzak bir hizmet sunumu olduğu ve bunun kişilere, ailelere, işverenlere ve topluma büyük yükler getirdiği ortaya konmaktadır. Bu sorunların ortaya çıkmasındaki önemli faktörler de şu şekilde sıralanmaktadır:
- Sağlıkla ilgili ciddi ve sürekli eşitsizlikler,
- Hızla yaşlanan nüfus,
- Yeni ve yeniden önem kazanan sağlık tehditleri,
- Süreklilik kazanmış parçalı sağlık hizmet sunumu,
- Sağlık harcamalarını yüksekliği ve israf sorunu,
- İnnovasyona karşı gelme ve güncelliği yakalayamama.
Bu zorlukları geçebilmek için yerel ve ulusal değişik yaklaşımlar ve uygulanmalar gözden geçirilmekte, raporda. Özellikle yeni sağlık sunumu modellerinin uygulanmakta oluşu, ücretlendirmede hacim yerine değerin ön plana alınması, hasta-odaklı sağlık hizmeti sunum modelleri üzerinde çalışmaların artması, hizmet koordinasyonu ve integre sağlık hizmeti sunumunun yaygınlaşması umut verici olarak öne çıkmaktadır.
“Vital Directions” vizyonu ve öncelikleri şu şekilde belirtilmektedir:
Vizyon: Kişilerin ve toplumun sağlığını ve sağlıklı kalmasını destekleyen, sağlık sorunlarını önleyen ve iyileştiren optimal bir sağlık sistemi oluşturmak.
Temel hedefler: Daha iyi sağlık ve sağlıklı olma (better health and well-being), yüksek-değerli sağlık hizmet sunumu (high-value health care), kuvvetli bilimsel ve teknolojik destek (strong science and technology).
Öncelikli aksiyonlar: Değer-bazlı ödeme (pay for value), kişilerin yetkilendirilmesi (empower people), toplumların harekete geçirilmesi (activate communities), hizmet sunumunda işbirliği/paylaşım (connect care).
Temel altyapı ihtiyaçları: En önemli beklenti ne ise onun değerlendirilmesi/ölçülmesi (measure what matters most), becerilerin güncelleştirilmesi (modernize skills), gerçek hayata dayanan kanıtların toplanmasının hızlandırılması (accelerate real-life evidence), bilimde ilerlemeye katkı (advance science).
Raporda önemli olduğu belirlenen her konu ile ilgili olarak kısa ve öz önerilerde bulunulmaktadır.
Ses getiren IoM raporlarından sonra NAM’ın son raporunun da global sağlık sistemleri üzerinde önemli bir etkisi ve katkısı olacağı kabul edilmelidir.
Unutmayalım;
“Our Health is Global!”
“Learn Globally, Act Locally!”
(Our health is global, Alan R. Weil, Health Affairs, 33, no.9 (2014):1502).
H. Erdal Akalın
İlgilenenlere Öneriler:
Dzau, V. J., M. McClellan, S. Burke, M. J. Coye, T. A. Das- chle, A. Diaz, W. H. Frist, M. Gaines, M. Hamburg, J. Henney, S. Kumanyika, M. O. Leavitt, J. M. McGinnis, R. Parker, L. Sandy, L. D. Schae er, G. D. Steele, Jr., P. Thompson, and E. Zerhouni. 2017. Vital Directions for Health and Health Care: Priorities from a National Academy of Medicine Initiative. Discussion Paper, Vital Directions for Health and Health Care Series. Nation- al Academy of Medicine, Washington, DC. https:// nam.edu/wp-content/uploads/2017/03/Vital-Directions-for-Health-and-Health-Care-Priorities-from-a- National-Academy-of-Medicine-Initative.pdf.
JAMA | SpecialCommunication, Vital Directions for Health and Health Care, Priorities From a National Academy of Medicine Initiative JAMA. doi:10.1001/jama.2017.1964 Published online March 21, 2017.
Donald M. Berwick, MD, Vital Directions and National Will. http://jamanetwork.com/pdfaccess.ashx?url=/data/journals/jama